Contract for Difference (CFD) ialah sejenis instrumen kewangan derivatif yang membolehkan pelabur membuat spekulasi ke atas pergerakan harga sesuatu aset tanpa memiliki aset tersebut secara fizikal. Ia merupakan bentuk kontrak antara dua pihak, biasanya pedagang (trader) dan broker, untuk membayar perbezaan antara harga buka dan harga tutup sesuatu aset.

Asal Usul CFD

CFD mula diperkenalkan di UK sekitar tahun 1990-an oleh dua jurubank London sebagai cara untuk mengelak cukai duti setem ke atas saham fizikal. Ia kemudian berkembang luas dalam kalangan institusi dan akhirnya dibuka kepada pelabur runcit melalui platform seperti MetaTrader, cTrader dan seumpamanya.

---

Tujuan dan Fungsi CFD

CFD direka bentuk untuk memudahkan akses kepada pelbagai pasaran global tanpa kos dan sekatan memiliki aset sebenar. Ia digunakan untuk:

Tujuan	Penjelasan
Spekulasi	Buat keuntungan daripada naik atau turun harga tanpa miliki aset.
Leveraj	Modal kecil boleh kawal posisi besar. Tapi risiko juga lebih tinggi.
Diversifikasi	Boleh dagangkan pelbagai aset seperti forex, saham, indeks, komoditi, dalam satu akaun.
Hedging	Lindung nilai pelaburan sebenar dengan ambil posisi berlawanan dalam CFD.

---

Kenali Jenis-Jenis CFD

1. CFD Saham (Stock CFD)
   Contoh: Google, Tesla, Maybank
   → Anda tak miliki saham, hanya dagang pergerakan harga.
2. CFD Indeks
   Contoh: US30, GER40, FTSE100
   → Ikut pergerakan indeks tanpa miliki portfolio saham sebenar.
3. CFD Komoditi
   Contoh: Emas, Minyak, Perak
   → Tidak perlu simpan atau hantar fizikal.
4. CFD Forex (Mata Wang)
   → Ini sangat popular. Tapi berbeza dari “spot forex sebenar” kerana tiada penyelesaian fizikal atau serah terima mata wang.

---

Kenapa CFD Dipertikaikan Dari Sudut Fiqh?

Dari pandangan fiqh (terutamanya dalam mazhab Syafie yang diamalkan majoriti umat Islam di Malaysia), CFD dikatakan tidak memenuhi beberapa rukun utama jual beli Islam, terutama dalam konteks mata wang (sarf). Antara sebabnya:

Isu Fiqh	Penjelasan
Tiada Qabd (Serah Terima Serta-Merta)	Dalam urus niaga mata wang, syarat sah ialah yadan bi yadin (serah tangan ke tangan). CFD hanya catatan digital & tiada serah fizikal.
Elemen Gharar (Ketidaktentuan)	CFD hanyalah kontrak spekulatif tanpa pemilikan aset sebenar.
Leverage Berlebihan	Pinjaman dari broker untuk dagangan besar mengandungi unsur riba dan risiko berlebihan.
Tiada Pemilikan Hakiki	Anda tidak pernah memiliki barang yang diniagakan. Jadi ini menyalahi prinsip jual beli.

---

Cubaan menyamakan CFD dengan Dropship?

Apa Itu Dropship?

Dropship pula adalah model perniagaan di mana:

• Anda menjual produk sebenar, contohnya pakaian atau barang dapur.

• Bila pelanggan beli, supplier hantar terus kepada pelanggan.

• Anda bukan pemilik stok, tapi anda menjual produk nyata dengan akad jual beli yang sah.

---

🚫 Kenapa Tak Sama?

a) Flowchart Dropship

[Customer Order & Payment]
↓
[Agent/Dropshipper]
(Terima bayaran TANPA janji pasti keuntungan)
↓
[Place Order to Supplier]
(Bayar terus kpd pembekal atau pemilik stok)
↓
[Supplier Ship Item Direct to Customer]
(Pemilikan & risiko barang dipindahkan)
↓
[Delivery Done, Agent Ambil Untung Jualan]

Ciri-ciri Syariah:

• Ada barang sebenar (mal).

• Pemilikan dan risiko dialih kepada pembeli selepas bayar.

• Wakalah atau jual beli yang jelas.

• Tiada leverage atau pertaruhan.

• Untung dari margin, bukan spekulasi.

b) Flowchart: CFD Tanpa Conflict of Interest (A-Book Model)

[Trader buka akaun CFD]
↓
[Deposit margin modal]
↓
[Broker guna model A-book → hantar order ke LP sebenar]
↓
[Kontrak CFD masih digunakan — bukan beli aset sebenar]
↓
[Tiada serah terima mata wang fizikal (hanya settled by PnL)]
↓
[Leverage disediakan sebagai kemudahan margin]
↓
[Broker caj spread / komisen — tiada conflict of interest]
↓
[Sekilas pandang — tiada riba/swap (jika akaun Islamik)]
↓
[Masih tidak patuh syariah] — sebab asas kontrak masih derivatif CFD,
tiada milikan, tiada yadan bi yadin, & tetap unsur maysir/gharar

Masalah Syariah:

• Tiada pemilikan aset sebenar (bai’ mal ghayr mawjud).

• Kontrak hanyalah pertaruhan atas harga (maysir).

• Leverage dianggap pinjaman + jual beli = riba (bay’ wa salaf).

• Risiko dan tanggungjawab tidak berpindah.

• Transaksi berbentuk zero-sum (untung dari rugi orang lain).

c) Flowchart: CFD B-Book Broker (Tanpa Perdagangan Sebenar/Match Dalaman)

[Trader buka akaun CFD]
↓
[Deposit margin modal ke akaun broker]
↓
[Trader buka posisi long/short CFD]
↓
[Broker TIDAK hantar order ke pasaran sebenar]
↓
[Broker jadi counterparty kepada trader]
↓
[Pergerakan harga CFD ikut harga pasaran rujukan (derivatif)]
↓
[Jika trader untung → broker rugi]
[Jika trader rugi → broker untung]
↓
[Broker boleh hedging (jika mahu) atau tidak langsung]
↓
[Tiada pemilikan aset sebenar, hanya P&L tunai]
↓
[Posisi ditutup, P&L dikredit/debit kepada akaun trader]

⚠️ Ciri Utama B-Book:

• ❌ Tiada perdagangan sebenar (no real asset buying/selling)

• ❌ Broker jadi pihak lawan — wujud potensi conflict of interest

• ❌ Tiada pemindahan milikan aset → gharar (ketidakjelasan)

• ✅ Cepat dan murah untuk broker (tinggi keuntungan jika trader rugi)

• ❗ Broker boleh memilih untuk hedging A-Book jika trader konsisten untung (Hybrid)

d) Flowchart CFD (Model B-Book/ Hybrid)

[Trader buka akaun CFD dengan broker]
↓
[Trader deposit margin (modal kecil)]
↓
[Broker tawar leverage tinggi (x50, x100)]
↓
[Trader buka posisi beli/jual atas sesuatu pasangan mata wang]
↓
┌────────────────────────────────────────────┐
│ Broker guna sistem Hybrid: │
│ • B-Book (internalize order — jadi kaunter│
│ kepada posisi trader) │
│ • A-Book (hantar ke LP kalau perlu) │
└────────────────────────────────────────────┘
↓
[Tiada serah terima mata wang sebenar (No qabd)]
↓
[Keuntungan/rugi hanya dari pergerakan harga]
↓
[Cash settlement saja — bukan tukaran fizikal]
↓
[Broker untung bila trader rugi (jika B-book)]
↓
⚠️ Unsur riba (kalau ada swap/overnight)
↓
⚠️ Unsur gharar & maysir (spekulatif tinggi)
↓
❌ Tidak patuh syariah

e) Flowchart CFD B-Book Tanpa Conflict of Interest

[Trader buka akaun CFD]
↓
[Trader deposit margin (modal kecil)]
↓
[Broker tawar leverage (x50, x100)]
↓
[Trader buka posisi beli/jual]
↓
[BROKER GUNA MODEL B-BOOK]
↓
[Broker ambil posisi lawan secara sistem, TETAPI…]

┌──────────────────────────────────────┐
│ Broker lindungi konflik dengan: │
│ • Tiada dealing desk manual │
│ • Sistem automatik & raw spreads │
│ • Rebate trader volume, bukan kerugian│
│ • Edukasi & ketelusan │
└──────────────────────────────────────┘

↓
[Order tidak dihantar ke LP (kecuali perlu)]
↓
[Broker untung dari spread, komisen tetap]
↓
[Tidak manipulasi harga atau stop-hunt]
↓
⚠️ Masih tiada serah terima aset (gharar)
⚠️ Masih cash settlement sahaja
⚠️ Masih derivatif (bukan spot sebenar)
⚠️ Masih ada overnight swap (jika tak islamik)

↓
❌ Tetap tidak patuh syariah sepenuhnya.
(tapi kurang berat berbanding B-Book konflik)

Ada Tak Flow Yang Patuh Syariah?

Cadangan sahaja:

f. Flowchart Spot FX Patuh Syariah

[Trader buka akaun Islamik]
↓
[Deposit dana penuh untuk pertukaran]
↓
[Broker (sebagai wakil) hantar order ke pasaran interbank]
↓
[Pertukaran mata wang sebenar pada kadar spot]
↓
[Settlement segera atau T+2] ──► [Taqabudh hukmi (hak milik berpindah)]
↓
[Traders terima mata wang dalam akaun masing-masing]
↓
[Tiada leverage/riba/swap]
↓
✅ Transaksi halal & patuh syariah

Ciri Utama:

• Wakalah bil Ujrah: broker wakil bagi pihak trader

• Taqabudh hukmi: pemilikan berpindah walau settlement T+2

• Tiada riba: tiada caj faedah atau swap

• Leverage terhad (maks ~1:5) jika diperlukan

g) Flowchart “CFD” Patuh Syariah (Spot-Like dengan Wakalah)

Model ini bukan CFD derivatif tradisional, tapi struktur spot FX dibalut kontrak wakalah agar tiada gharar/riba.

[Trader buka akaun Islamik “CFD”]
↓
[Deposit margin/modal sebenar]
↓
[Broker terima wakalah untuk beli mata wang]
↓
[Broker belikan mata wang sebenar di pasaran spot]
↓
[Broker pegang mata wang atas nama trader]
↓
[Trader boleh buka/tutup posisi dalam tempoh ditetapkan]
↓
[Broker jual kembali (reverse spot) bila trader tutup posisi]
↓
[Keuntungan/Rugi dikira atas perbezaan harga spot sebenar]
↓
[Settlement tunai — tiada leverage riba, tiada swap]
↓
✅ Struktur hampir spot, bebas gharar & riba

Ciri Penambahbaikan:

• Asset ownership: trader benar-benar memiliki mata wang

• Taqabudh hakiki/hukmi: pemindahan hak milik berlaku

• Kontrak wakalah: broker sebagai ejen, caj jelas

• Tiada derivatif murni: semua urus niaga spot sebenar

Dalam model “CFD” Spot-Like berasaskan Wakalah, broker masih boleh jana keuntungan secara halal dengan beberapa cara tanpa unsur riba, gharar, atau konflik kepentingan, iaitu:

---

✅ 1. Caj Wakalah (Wakalah Fee/Ujrah)

Broker bertindak sebagai ejen (wakil) yang mewakili trader untuk beli dan jual mata wang sebenar.

Contoh:

• Trader beri modal $10,000

• Broker buat spot trade sebenar atas nama trader

• Broker kenakan fi tetap seperti $5 per trade sebagai ujrah wakalah

💡 Halal kerana fee ini jelas, disepakati awal, dan atas khidmat yang sah.

---

✅ 2. Spread Bid-Ask (Mark-up Halal)

Broker boleh tambahkan sedikit mark-up pada harga jual/beli sebagai komisen perniagaan (bukan riba).

Contoh:

• Harga sebenar EUR/USD: 1.1050 / 1.1052

• Broker beri kepada trader: 1.1049 / 1.1053

• Perbezaan 1 pip = untung broker

• Transparan & tanpa paksaan, maka halal

---

✅ 3. Komisen Transaksi (Service Fee)

Selain spread atau caj wakalah, broker boleh kenakan komisen tetap atau per lot atas urus niaga.

Asalkan ia:

• Tidak berdasarkan masa pegangan (tiada swap haram)

• Jelas sebelum transaksi

• Bukan “interest-style”

---

✅ 4. Yuran Akaun atau Caj Platform (Jika Jelas)

Broker boleh kenakan caj penyelenggaraan akaun, akses platform profesional (MetaTrader, cTrader), atau caj pengeluaran yang tidak eksploitatif.

---

⚠️ Broker Tidak Boleh Untung Dari:

---

✅ Ringkasan Model Halal Spot-like CFD

Minimum Deposit Untuk Broker G.

Untuk broker CFD yang menggunakan struktur wakalah (spot-like) dan patuh syariah, modal minimum seorang trader runcit bergantung pada beberapa faktor, termasuk leverage, jenis akaun, dan keperluan margin yang ditetapkan broker.

🧾 Gambaran Modal Minimum Trader Runcit

Nota: Untuk broker wakalah spot-like, struktur ini menyerupai transaksi spot sebenar, tetapi dijalankan secara derivatif. Dalam kes ini, modal minimum tidak ditentukan oleh broker semata-mata, tetapi juga oleh margin keperluan serta produk yang didagangkan (FX major, index, emas, dll.).

---

⚖️ Kenapa Modal Minimum Penting untuk Wakalah Spot-like CFD?

1. Margin Maintenance
   Trader perlu ada cukup margin untuk kekal dalam posisi, terutama jika leverage rendah (contoh: 1:30). Modal kecil boleh mengakibatkan margin call lebih cepat.

2. Akses kepada Akaun Islamik
   Sesetengah broker mengenakan minimum tertentu untuk buka akaun patuh syariah (contoh: USD 250 ke atas).

3. Pengurusan Risiko Broker
   Broker yang elak konflik kepentingan (non-B-book), biasanya perlukan modal lebih tinggi bagi lindung posisi dengan LP (Liquidity Provider).

---

✅ Cadangan Untuk Trader Muslim

• Pilih broker yang jelas struktur kontraknya, contohnya wakalah/ujrah, dan bukan spekulasi atas harga.

• Pastikan ada akad jelas, dan tiada unsur gharar atau qimar.

• Sediakan sekurang-kurangnya USD 500 – USD 1,000 untuk fleksibiliti dagangan & lindung margin drawdown.

Jika ada broker yang ada ciri-ciri F dan G, boleh lah berkongsi di bawah. Jika belum, diharap ada yang mengambil cadangan ini ke peringkat seterusnya.

Kesimpulan

Produk kewangan bukan sesuatu yang mudah untuk difahami.

Sebagai pelabur Muslim, penting untuk memahami struktur sesuatu produk sebelum membuat keputusan, kerana niat baik sahaja tidak menghalalkan cara dalam jual beli menurut Islam.